Ελάχιστοι είναι εκείνοι που πλέον δεν πιστεύουν ότι τα κράνη σώζουν τη ζωή μας. Είναι όμως σημαντικό τα κράνη να μην είναι τυχαία, να προέρχονται από κάποιον κατασκευαστή που επενδύει στην έρευνα και την εξέλιξη των κρανών ενώ ταυτόχρονα έχει φροντίσει ώστε τα κράνη του να έχουν τις απαραίτητες προδιαγραφές. Τα κράνη που φοράμε πρέπει να έχουν ελεγχθεί και να έχουν πιστοποιηθεί για την ασφάλεια που προσφέρουν. Αυτό γίνεται από ανεξάρτητους φορείς, οι οποίοι έχουν αναλάβει να πιστοποιήσουν την προστασία που προσφέρουν τα κράνη. Οι οργανισμοί αυτοί έχουν διαφορετικούς τρόπους αξιολόγησης
και αυτό περιπλέκει την κατάσταση. Το σίγουρο είναι ότι όταν αγοράζουμε κράνος θα πρέπει να αναζητούμε τις προδιαγραφές που αυτό έχει ώστε να είμαστε σίγουροι ότι όντως θα προστατέψει το κεφάλι μας σε περίπτωση ατυχήματος.
Είναι σημαντικό να εξηγήσουμε ότι ένα κράνος που έχει πιστοποιηθεί από κάποιον ανεξάρτητο φορέα για την ασφάλεια που προσφέρει, είναι ασφαλές ανεξάρτητα από το κόστος του και ανεξάρτητα από το από ποιόν κατασκευαστή προέρχεται. Οι μεγαλύτεροι κατασκευαστές πάντως εξασφαλίζουν ότι τα κράνη τους καλύπτουν προδιαγραφές αυστηρότερες από αυτές των περισσότερων ανεξάρτητων φορέων, κάνοντας δικές τους δοκιμές.
Οι πιο γνωστοί ανεξάρτητοι φορείς πιστοποίησης και οι προδιαγραφές τους είναι οι ακόλουθες:
ECE 22-05
Η προδιαγραφή αυτή ορίζεται από την Ευρωπαϊκή Ενωση (Economic Community of Europe (ECE)). Είναι το πιο ευρέως διαδεδομένο standard το οποίο αποδέχονται πάνω από 50 χώρες. Είναι σημαντικό ότι ένα κράνος είτε «περνά» την προδιαγραφή αυτή, είτε «απορρίπτεται». Δεν υπάρχει διαβάθμιση.
Την προδιαγραφή ECE 22-05 αποδέχονται οι μεγαλύτεροι διοργανωτές αγώνων, όπως οι AMA, CCS, FIM, Formula USA, WERA και βέβαια οι διοργανωτές του MotoGP.
Οι διαδικασίες πιστοποίησης περιλαμβάνουν την αντοχή σε διαλυτικά, την UV ακτινοβολία, την αντοχή σε συγκεκριμένα κτυπήματα, στην τριβή, την στιβαρότητα, την αντοχή της ζελατίνας, του ιμάντα συγκράτησης. Είναι μια διαδικασία με ευρύ φάσμα δοκιμών και ένα κράνος που έχει πάρει την αντίστοιχη έγκριση μπορεί να θεωρηθεί ότι προσφέρει ικανοποιητική προστασία.
DOT FMVSS 218
Πρόκειται για το standard που έχει επιβάλει το Αμερικάνικο Department of Transport (DOT). Όλα τα κράνη που πωλούνται στις ΗΠΑ υποχρεωτικά πρέπει να καλύπτουν αυτή την προδιαγραφή. Κάθε χρόνο το DOT διοργανώνει δοκιμές για τα περισσότερα κράνη της αγοράς, ώστε να εξασφαλίσει ότι αυτά καλύπτουν τις προδιαγραφές.
Sharp
Πρόκειται για έναν νέο οργανισμό πιστοποίησης της ασφάλειας που προσφέρουν τα κράνη. Στόχος του είναι η αξιολόγηση με ένα έως πέντε αστέρια της ασφάλειας που προσφέρουν, διενεργώντας μια σειρά από συγκεκριμένες δοκιμές. (Τελευταία στο διεθνή τύπο έχει γίνει αρκετός θόρυβος, καθώς τα κράνη μεγάλου κατασκευαστή δεν πήγαν καλά στις δοκιμές του Sharp.)
Υπάρχει όμως και η σχετική κριτική για τις δοκιμές αυτές που βασίζεται στο ότι δεν γίνονται δοκιμές που αφορούν την προστασία του σαγονιού, δεν ξεκαθαρίζεται πως ένα κράνος παίρνει ένα ή πέντε αστέρια και γενικά υπάρχει μια ασάφεια, που πιθανώς στο μέλλον να αλλάξει. Μέχρι τότε όμως αναμένουμε.
Snell M2005
Ο Snell Memorial Foundation είναι ένας Αμερικάνικος μη κερδοσκοπικός οργανισμός, που δημιουργήθηκε το 1957 μετά τον θάνατο του William “Pete” Shell που σκοτώθηκε σε ατύχημα με αυτοκίνητο επειδή φορούσε ένα ακατάλληλο κράνος.
Τα κράνη που έρχονται στην Ευρώπη δεν έχουν αυτή την προδιαγραφή που συναντάται συνήθως στα κράνη που πηγαίνουν στην Αμερική και την Ιαπωνία. Η συγκεκριμένη προδιαγραφή για τα κράνη έχει τον κωδικό M2005. Ένα κράνος είτε περνά τις δοκιμές είτε απορρίπτεται και δεν υπάρχει διαβάθμιση και οι δοκιμές που υπόκειται θεωρούνται από τις πιο αυστηρές στον κόσμο.
Μόνο τα πιο σκληρά κράνη περνούν τις προδιαγραφές του Snell όμως αυτό δεν είναι απαραίτητα καλό… Για να είναι ένα κράνος γερό θα πρέπει να έχει περισσότερα υλικά, άρα και να είναι βαρύτερο. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με την άνεση του αναβάτη ή την περίπτωση ατυχήματος. Επιπλέον ένα κράνος πρέπει να είναι σε θέση να απορροφήσει ενέργεια, κάτι που όταν είναι πολύ σκληρό δεν συμβαίνει. Ένα κράνος που δεν παραμορφώνεται, δεν απορροφά ενέργεια, αντίθετα την μεταφέρει στο κεφάλι του αναβάτη, κάτι που δεν είναι καθόλου σωστό διότι μπορεί να προκαλέσει τραυματισμούς.
Τι να προσέχω
1.Τα κράνη που καλύπτουν τις προδιαγραφές ασφάλειας μέσα από το κέλυφος έχουν τουλάχιστον 25mm επένδυσης από σκληρό αφρό πολυστερίνης (φελιζόλ). Σε πολλά κράνη που δεν καλύπτουν προδιαγραφές, μέσα από το κέλυφος υπάρχει μαλακός αφρός.
2.Οι ιμάντες και το κούμπωμα είναι σταθερά στερεωμένα στο κέλυφος. Το κούμπωμα είναι είτε με διπλό κρίκο (η καλύτερη λύση) είτε με πόρπη.
3.Τα κράνη που καλύπτουν τις προδιαγραφές έχουν βάρος πάνω από 1.100gr (τα full face) και στις περισσότερες περιπτώσεις έχουν ειδική σήμανση με το βάρους τους. Τα κράνη χωρίς προδιαγραφές ζυγίζουν πολύ λιγότερο και δεν έχουν σήμανση για το βάρος τους.
4.Τα κράνη που καλύπτουν προδιαγραφές έχουν επάνω τους ειδική σήμανση που δηλώνει ποιες προδιαγραφές καλύπτουν. Η σήμανση αυτή υπάρχει σαν αυτοκόλλητο στο πίσω και κάτω μέρος του κράνους.
5.Οι κατασκευαστές είναι υποχρεωμένοι να καταγράφουν σε κάθε κράνος τους: το όνομά του κατασκευαστή, του μοντέλου, το μέγεθος, τον μήνα και το χρόνο κατασκευής, τα υλικά κατασκευής.
6.Το να βρω ένα κράνος σε άλλη χώρα σε καλή τιμή και να το αγοράσω, είναι μεν μια λύση, χρειάζεται όμως προσοχή, καθώς θα πρέπει να γνωρίζουμε ποιες προδιαγραφές απαιτεί η χώρα αυτή. Καλό είναι να αναζητούμε κράνη που έχουν περάσει τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές που έχουν την ευρύτερη αναγνώριση.
Άλλες προδιαγραφές:
AS 1698 (Australia)
CSA CAN3-D230-M85 (Canada)
JIS T8133 (Japan)
NZ 5430 (New Zealand)
Περισσότερες πληροφορίες
ECE 22-05
DOT HS 807 88
DOT FMVSS 218 δεδομένα δοκιμών
Sharp