Το να αλλάξετε τακάκια φρένων στο Honda ANF 125i Innova και κάθε άλλο παπί ή scooter με παρόμοια δαγκάνα, είναι μια διαδικασία όχι ιδιαίτερα απαιτητική που μπορεί να κάνει ο ιδιοκτήτης μόνος του. Στο άρθρο αυτό εξηγούμε τον τρόπο και εντοπίζουμε τις δυσκολίες για να μην βρεθείτε προ εκπλήξεων.
Το Honda ANF 125i Innova, όπως και όλα τα σύγχρονα παπιά έχει δισκόφρενο εμπρός. Τα τακάκια του πρέπει να τα ελέγχετε για φθορά κάθε 4.000km ή κάθε 6 μήνες (ότι έρθει πιο γρήγορα). Σε γενικές γραμμές μπορείτε να καταλάβετε από την ποιότητα του φρεναρίσματος ότι τα υλικά τριβής έχουν φθαρεί, μπορείτε όμως και να δείτε μέσα στη δαγκάνα (κοιτάτε από μπροστά) αν τα τακάκια «έχουν ψωμί». Μην περιμένετε να ακουμπήσει η μεταλλική πλάτη από το τακάκι στο δίσκο για να τα αλλάξετε. Αν δείτε ότι έχουν λεπτύνει πολύ, περισσότερο ας πούμε από 0,5mm (με το μάτι θα το εκτιμήσετε – δεν υπάρχει άλλος τρόπος) τότε βάλτε το ταχύτερο καινούργια. Θα έχετε ασφαλές φρενάρισμα και θα προστατέψετε την επιφάνεια του δίσκου.
Για να αλλάξετε τα τακάκια στη δαγκάνα του παπιού χρειάζεστε μόνο ένα ζευγάρι καινούργια τακάκια και απλά εργαλεία. Αρα, πάμε πρώτα για ψώνια…
Αγοράζοντας
Η αγορά ανταλλακτικών για τα παπιά είναι αχανής. Το καλό είναι ότι τα γνήσια ανταλλακτικά είναι αρκετά οικονομικά και μπορεί εύκολα ο ιδιοκτήτης του παπιού να τα προτιμήσει. Υπάρχουν όμως και πολλά άλλα after market πράγματα, πολλά από τα οποία είναι ακόμη οικονομικότερα από τα γνήσια και ενδεχομένως, αρκετά καλής ποιότητας.
Για τα φρένα του home project παπιού, αποφάσισα να το παίξω αδαής. Μπήκα σε μεγάλο κατάστημα ανταλλακτικών για παπιά και ζήτησα τακάκια για Innova. Με ρωτάει ο άνθρωπος του μαγαζιού: «ποια θέλεις; Με €6 ή με €4;» Είμαι large και παίρνω τα «ακριβά». Είναι μάρκας «Federal parts» που με πρώτη ανάγνωση κάτι μου λέει, οπότε καθησυχάζομαι. Επίσης, κατασκευάζονται στην Ινδονησία, όπου δηλαδή και το ίδιο το Honda Innova. Με τη συσκευασία από τα τακάκια στα χέρια μπορώ τώρα να κάνω έρευνα στο Interent. Το σύνολο των πληροφοριών είναι φυσικά στα ινδονησιακά και μόνος βοηθός είναι ο μεταφραστής του browser. Να όμως που μετά από αρκετή ώρα και αρκετούς διαφορετικούς συνδυασμούς σε λέξεις κλειδιά, προκύπτει το αποτέλεσμα.
Αυτά είναι τα καινούργια τακάκια που αγοράσαμε από το εμπόριο στην αρχική τους συσκευασία. Είναι ινδονησιακής κατασκευής της Federal Parts, ένα εμπορικό σήμα για τη διανομή ανταλλακτικών της Honda στην Ινδονησία, επομένως κατά τη γνώμη μας, ένα ανταλλακτικό άξιο εμπιστοσύνης. Τα γνήσια πάντως είναι πολύ λίγο ακριβότερα και αποτελούν πάντα την ασφαλέστερη επιλογή.
Η Honda ξεκίνησε το 1973 να διανέμει ανταλλακτικά στην Ινδονησία από την εταιρία της PT Astra International, αρχικά με ετικέτα Honda Genuine Parts και σήμα το φτερό που γράφει μέσα του HM. Πολύ γρήγορα όμως γέμισε ο τόπος (στην Ινδονησία) μαϊμούδες – δήθεν γνήσια ανταλλακτικά Honda . Έτσι λοιπόν το 1975 τοποθετήθηκε ένα ιριδίζον αυτοκόλλητο με το λογότυπο Astra στη συσκευασία για να ξεχωρίζουν οι μαϊμούδες από τα γνήσια. Το 1984 για να ξεχωρίζουν τα ανταλλακτικά που κατασκευάζονταν στην Ινδονησία από τα εισαγόμενα, δημιουργήθηκε το brand “Federal”, ενώ το 1993 η ονομασία εξελίχτηκε σε “Federal Parts” μαζί με το ιριδίζον αυτοκόλλητο Astra. Σ’ αυτή τη μορφή είναι και η συσκευασία που έφτασε στα χέρια μας.
Πάντως τα γνήσια τακάκια κοστίζουν ελάχιστα χρήματα περισσότερα και αποτελούν ασφαλέστερη επιλογή. Είναι σε παρόμοια συσκευασία αλλά τα ξεχωρίζετε επειδή γράφουν επάνω Honda Genuine Parts. Ασφαλή επιλογή, αλλά σε χρήματα πολύ κοντά στα γνήσια, συνιστούν και ευρωπαϊκής προέλευσης after market τακάκια.
Αφαιρούμε τα παλιά τακάκια
Πριν κάνετε την οποιαδήποτε δουλειά στη δαγκάνα, φροντίστε να είναι καθαρή. Ακόμη κι αν έχετε πλύνει το παπί, αξίζει να ψεκάσετε με ένα σπρέι καθαριστικό φρένων (Brake Cleaner) ώστε να φύγουν βρομιά και μαυρίλες από δύσκολα σημεία που δεν φτάνει το σφουγγάρι.
Πριν αρχίσετε να δουλεύετε στη δαγκάνα, καθαρίστε τη με ένα καθαριστικό φρένων. Τα καθαριστικά φρένων σε σπρέι είναι μια αποτελεσματική και αρκετά οικονομική λύση στο… τοπικό καθάρισμα και γι’ αυτό τα προτιμούν και πολλοί επαγγελματίες μηχανικοί.
Επόμενο βήμα είναι να σπρώξετε τα έμβολα προς τα μέσα ώστε να υπάρχει επαρκής χώρος όταν βάζετε τα καινούργια τακάκια. Οσο φθείρονται τα τακάκια και μειώνεται το πάχος από τα υλικά τριβής, τόσο τα έμβολα της δαγκάνας βγαίνουν προς τα έξω, καθώς φροντίζουν για τη συνεχή επαφή των υλικών τριβής με τον δίσκο. Εμείς θέλουμε να σπρώξουμε τα έμβολα ξανά μέσα στη δαγκάνα. Γι’ αυτό πιέστε τη δαγκάνα με τα χέρια με κατεύθυνση προς τον δίσκο, κοντράροντας με τα δάχτυλα τον δίσκο. Θα νιώστε τη δαγκάνα να υποχωρεί.
Πιέστε τη δαγκάνα με τα χέρια ώστε τα έμβολα να μπουν μέσα στη δαγκάνα και να δημιουργηθεί χώρος για τα καινούργια τακάκια που είναι παχύτερα (επειδή είναι καινούργια).
Η επόμενη κίνηση είναι να βγάλουμε τα παλιά τα τακάκια. Το μόνο που πρέπει να κάνουμε είναι να ξεβιδώσουμε έναν μακρύ πείρο που τα συγκρατεί στο κάτω μέρος της δαγκάνας.
Ξεβιδώστε με ένα 8άρι καρυδάκι κατά προτίμηση τον βιδωτό πείρο στο κάτω μέρος της δαγκάνας. Ο πείρος αυτός συγκρατεί τα τακάκια στη θέση τους.
Βγάλτε τον πείρο τελείως και βάλτε τον στην άκρη. Θα ασχοληθείτε μ’ αυτόν σε λίγο.
Πάρτε ένα καρυδάκι 8mm που εφαρμόζει σωστά στο κεφάλι της βίδας και λασκάρετε. Θα πρέπει να ξεσφίξει χωρίς πρόβλημα. Θα δείτε ότι το σπείρωμα στο οποίο βιδώνει στη δαγκάνα είναι στο εμπρός μέρος του πείρου αμέσως μετά το εξάγωνο του κεφαλιού. Στο άλλο άκρο του έχει ένα μικρό O-ring. Βεβαιωθείτε ότι υπάρχει και ότι είναι σε καλή κατάσταση, αλλιώς προμηθευτείτε ένα καινούργιο O-ring.
Αυτός είναι ο πείρος της δαγκάνας που συγκρατεί τα τακάκια στη θέση τους. Το σπείρωμα στο σημείο που είναι βιδωμένο στη δαγκάνα έχει παραμείνει καθαρό. Κατά τα άλλα είναι γεμάτος βρομιά και ελαφρώς διαβρωμένος από την οξείδωση. Δεν μπορείτε να κάνετε και πολλά πράγματα για να τον προστατέψετε καθώς είναι εκτεθειμένος σχεδόν εξ ολοκλήρου στα στοιχεία της φύσεως. Προσέξτε ότι στο μυτερό άκρο του ο πείρος έχει ένα O-ring. Δείτε ότι υπάρχει και ότι είναι σε καλή κατάσταση.
Χωρίς τον πείρο τα τακάκια είναι ελεύθερα πια και μπορεί να πέσουν από μόνα τους. Αν δεν συμβεί αυτό απλώς τα τραβάτε προς τα κάτω.
Χωρίς τον πείρο και εφόσον έχετε πιέσει τη δαγκάνα για να πάνε τα έμβολα προς τα μέσα, τα τακάκια θα πέσουν προς τα κάτω ή θα βγουν τραβώντας τα ελαφρά.
Με την ευκαιρία κάνουμε έναν γρήγορο οπτικό έλεγχο. Το εξωτερικό τακάκι (δεξιά στην εικόνα) είναι φθαρμένο τόσο ώστε να έχει εξαφανιστεί το αυλάκι του. Τα αλλάξαμε δηλαδή ακριβώς πάνω στην ώρα.
Τα παλιά τακάκια που βγάλαμε. Το δεξιό (είναι το εμπρός όπως κοιτάμε τη δαγκάνα) είναι πιο φθαρμένο καθώς έχουν εξαφανιστεί πλέον τα αυλάκια του.
Για λόγους σύγκρισης δείτε και τα καινούργια τακάκια που θα βάλουμε. Υπάρχει σημαντική διαφορά…
Πριν βάλουμε τα καινούργια τακάκια
Πριν τοποθετήσουμε τα καινούργια τακάκια θα πρέπει κυρίως να καθαρίσουμε τον πείρο, επειδή μαζεύει βρομιά και ενδεχομένως οξείδωση. Θα μας βοηθήσει το καθαριστικό φρένων σε σπρέι κι ένα καθαρό πανί. Αν υπάρχουν στερεά κατάλοιπα που δεν βγαίνουν, θα βοηθήσει μια συρματόβουρτσα με μπρούντζινα σύρματα. Αφού καθαρίσετε τον πείρο, βάλτε πολύ λίγο γράσο χαλκού στο σπείρωμα που θα το βοηθήσει να διατηρηθεί καθαρό και να μπορεί να βγει εύκολα σε επόμενη αλλαγή. Ακουμπήστε τον πείρο πάνω σε ένα καθαρό πανί κοντά στο παπί και πάρτε στα χέρια σας τα τακάκια. Βγάλτε τα από τη συσκευασία. Αν θέλετε μπορείτε να βάλετε στη σιδερένια πλάτη από τα τακάκια (όχι στα υλικά τριβής που ακουμπούν στο δίσκο! – από την άλλη μεριά) μια πολύ λεπτή στρώση γράσου χαλκού.
Σας έχουμε ξαναπεί στη σειρά αυτή των άρθρων για το γράσο χαλκού. Βοηθά τα σπειρώματα που δέχονται μεγάλες διαφορές θερμοκρασίας να μην κολλάνε. Βοηθάνε όμως και στην πλάτη από τα τακάκια των φρένων με δύο τρόπους: α) μπαίνουν πιο εύκολα, β) συμβάλλουν στο να μην σφυρίζουν τα φρένα. Δεν είμαστε υποχρεωμένοι να βάλουμε γράσο χαλκού στην πλάτη (ποτέ στην επιφάνεια τριβής, έτσι;) από τα τακάκια, αλλά εμείς το θεωρούμε καλή συμβουλή.
Το γράσο χαλκού είναι ανθεκτικό στη θερμότητα, δεν λιώνει με τη θερμοκρασία που αναπτύσσεται στο φρενάρισμα και προστατεύει από την οξείδωση. Επίσης δεν αφήνει το τακάκι να δημιουργεί κραδασμό κατά το φρενάρισμα που έχει ενίοτε ως αποτέλεσμα το φρένο να σφυρίζει. Στο δικό μας παπί δεν σφύριζαν τα φρένα, αλλά βάλαμε γράσο χαλκού έτσι κι αλλιώς.
Πώς βάζουμε τα καινούργια τακάκια στη δαγκάνα του Innova
Πολύ θα ήθελα να σας πω ότι σπρώχνετε τα καινούργια τακάκια μέσα στη δαγκάνα και βιδώνετε τον πείρο και είστε έτοιμοι (βασικά αυτή είναι η ιδέα), στην πράξη όμως έχετε να αντιμετωπίσετε μια πολύ μεγάλη πρόκληση μπροστά σας. Τα τακάκια δεν μπαίνουν έτσι απλά… Τα εμποδίζουν τα έμβολα.
Τι βλέπουμε εδώ; Τον λόγο για τον οποίο συνήθως δεν μπορούμε να βάλουμε τα καινούργια τακάκια: το έμβολο δεν έχει επιστρέψει μέσα στη θήκη του στη δαγκάνα και ξεβγαίνει τόσο ώστε να μην αφήνει αρκετό χώρο.
Νωρίτερα σας είπαμε να σπρώξετε τη δαγκάνα προς τα μέσα και μάλλον το κάνατε, αλλά αυτό δεν αρκεί! Τα έμβολα έχουν την κακή συνήθεια να επιστρέφουν και πάλι προς τα έξω ή απλά δεν μπήκαν όσο έπρεπε μέσα. Για να μπουν όμως τα καινούργια τακάκια ΠΡΕΠΕΙ να τα σπρώξετε με ένα τρόπο ώστε να μπουν μέσα στη δαγκάνα και μην σας εμποδίζουν πια.
Μία μέθοδος για να το κάνετε είναι να χρησιμοποιήσετε ένα παλιό τακάκι. Βάλτε το μέσα στο δαγκάνα και χρησιμοποιήστε το ως μοχλό. Κατόπιν δοκιμάζετε να βάλετε τα τακάκια.
Μια καλή μέθοδος για να πιέσετε τα έμβολα για να μπουν μέσα στη δαγκάνα είναι να τα σπρώξετε με το παλιό τακάκι. Βοηθάει πάντα το να ψεκάσετε το εσωτερικό της δαγκάνας με σπρέι καθαριστικό φρένων.
Αν δεν μπαίνουν προσπαθείτε πάλι, πιέζοντας και την δαγκάνα όπως είπαμε στην αρχή του άρθρου με στόχο πάντα να βάλετε τα έμβολα μέσα στη δαγκάνα. Αυτό κάποια στιγμή θα συμβεί (αν δεν συμβεί ποτέ, κοιτάξτε την επόμενη παράγραφο) και τα τακάκια θα πάνε ως δια μαγείας στη θέση τους. Αποφύγετε να χρησιμοποιήσετε κατσαβίδια για μοχλό επειδή θα τραυματίσετε το δίσκο ή το έμβολο – επομένως θα κάνετε ζημιά.
Ποια είναι η «θέση τους»; Το πίσω τακάκι με το ημικυκλικό άκρο, ακουμπά πάνω σε έναν άξονα. Το εμπρός τακάκι έχει μια μυτούλα στην άκρη της, που είναι σχεδόν αδύνατο να δείτε πού πιάνει (δείτε όμως την εικόνα) – αλλά το καταλαβαίνετε από την αφή. Επίσης το κάτω τμήμα από τα τακάκια έχει ένα κυκλικό άκρο. Το άκρο αυτό πρέπει να έρχεται στην ίδια ευθεία με τις αντίστοιχες τρύπες στη δαγκάνα.
Το πάνω μέρος από τα τακάκια πιάνει σε ειδικές διαμορφώσεις και θέσεις της δαγκάνας όπως δείχνει η εικόνα. Το πίσω τακάκι με το ημικυκλικό άκρο φαίνεται εύκολα το που πάει. Το εμπρός τακάκι δεν φαίνεται, το καταλαβαίνετε όμως με την αφή.
Όταν γίνει αυτό μπορείτε να περάσετε τον πείρο που έχετε όπως είπαμε πρόχειρο (καθαρισμένο και αν θέλετε γρασαρισμένο) δίπλα σας και τον περνάτε μέσα από την τρύπα με το σπείρωμα (της δαγκάνας) και τις δύο τρύπες από τα τακάκια και την τελευταία τρύπα της δαγκάνας και τον βιδώνετε (με ροπής σύσφιξης 17Nm).
Όταν έχετε βάλει τα τακάκια στη θέση τους ξανατοποθετήστε τον πείρο και βιδώστε τον με ροπή σύσφιξης 17Nm. Φροντίστε ώστε να περάσει και από τις δύο τρύπες, δηλαδή να συγκρατεί και τα δύο τακάκια. Εμείς βάλαμε και λίγο γράσο χαλκού στην επιφάνειά του, αλλά είπαμε, είναι προαιρετικό.
Εχετε τοποθετήσει τα νέα τακάκια αλλά ΔΕΝ έχετε τελειώσει ακόμη! Το τελευταίο και πολύ σημαντικό βήμα είναι να πατήσετε πολλές φορές τη μανέτα. Την πρώτη φορά (και μερικές ακόμη) θα παρατηρήσετε ότι η μανέτα είναι πολύ μαλακή και με μεγάλη διαδρομή, αλλά θα δείτε ότι σταδιακά επανέρχεται στην σωστή της λειτουργία. Γιατί γίνεται αυτό; Θυμάστε που κάνατε τόσο κόπο για να βάλετε τα έμβολα μέσα στη δαγκάνα; Ε, τώρα πρέπει να έρθουν στην σωστή τους θέση, να βγουν δηλαδή λίγο (όσο πρέπει) από τη δαγκάνα ώστε να ακουμπήσουν τα τακάκια στο δίσκο. Τώρα είστε έτοιμοι να οδηγήσετε το παπί.
ΠΡΟΣΟΧΗ! Τα τακάκια θέλουν στρώσιμο. Δεν θα έχουν από την αρχή τη σωστή απόδοση στο φρενάρισμα, επειδή πρέπει να «δουλευτούν» λίγο – να τριφτούν δηλαδή πάνω στο δίσκο- ώστε να πατούν με όλη τους την επιφάνεια στο δίσκο. Αυτό μπορεί να πάρει μερικές δεκάδες χιλιόμετρα.
Τι γίνεται αν τα έμβολα δεν μπαίνουν μέσα στη δαγκάνα
Αν προσπαθώντας να βάλετε τα έμβολα στη δαγκάνα ώστε να κάνετε χώρο για τα τακάκια παρατηρήσετε ότι για κάποιο λόγο δεν μπαίνουν, τότε μπορεί να υπάρχει κάποιο πρόβλημα στη δαγκάνα. Το θέμα αυτό είναι κατάλληλο για ξεχωριστό άρθρο και μόνο περιληπτικά θα μιλήσουμε για αυτό.
Πάντως ως πρώτο βήμα διάσωσης συνιστούμε να βγάλετε το καπάκι του δοχείου υγρών φρένων και τη μεμβράνη έτσι ώστε να εκτονωθεί λίγο η πίεση στο υδραυλικό σύστημα. Με τον τρόπο αυτό τα τακάκια θα έχουν μικρότερη τάση να επανέρχονται στην θέση που ήταν και θα έχετε αρκετό χρόνο να τοποθετήσετε τα τακάκια.
Άλλο βήμα που μπορείτε να κάνετε είναι: αφού βγάλετε τα παλιά τακάκια να ψεκάσετε το εσωτερικό με καθαριστικό σπρέι καθαριστικό φρένων και να προσπαθήσετε να καθαρίσετε τα έμβολα, βάζοντας το παλιό τακάκι και πιέζοντας (ΠΟΤΕ μην πατήσετε τη μανέτα χωρίς να υπάρχουν τακάκια στη δαγκάνα. Θα βγουν τα έμβολα από τη δαγκάνα και για τα ξαναβάλετε πρέπει να τη λύσετε). Συνήθως μαζεύουν βρωμιά στην περίμετρό τους και καμιά φορά κολλάνε. Αν ξεκολλήσουν σ’ αυτό το στάδιο, μπορείτε να προχωρήσετε με την τοποθέτηση των τακακιών. Αν δεν ξεκολλήσουν θα χρειαστεί πλέον να λύσετε τη δαγκάνα και να της κάνετε ξεχωριστό service. Εδώ πρέπει να λάβετε υπόψη ότι οι βίδες που χρησιμοποιεί η Honda στη δαγκάνα του παπιού δεν είναι εμπορίου αλλά έχουν σπείρωμα εμποτισμένο με κόλλα σπειρώματος. Γι’ αυτό το service manual συνιστά να τις αλλάξετε με καινούργιες γνήσιες. Μπορείτε βέβαια να τις ξανατοποθετήσετε βάζοντας κόλλα σπειρώματος και σφίγγοντας με 30Nm.
Νούμερα που πρέπει να θυμάστε
Ελεγχος κατάστασης στα τακάκια
Κάθε 4.000km ή κάθε έξι μήνες
Ροπή σύσφιξης πείρου δαγκάνας
17Nm
Ροπή σύσφιξης στις βίδες που στερεώνουν τη δαγκάνα στο καλάμι
30Nm.
Αλλα άρθρα που αφορούν το Home Project Honda ANF 125i Innova
1. Αγορά παπιού