Το κίτρινο Norton θα μπορούσε να έχει μόλις φτιαχτεί σε μια αποθήκη στα Αγγλικά Midlands ή σε ένα σύγχρονο συνεργείο κάποιου custom bike builder όπως οι Fuel, Wrenchmonkees ή Deus Ex Machina.
Το στυλ του εντυπωσιακό και μοναδικό. Έχει ψηλό τιμόνι, μεγάλης διαμέτρου τροχό 19in, αερόψυκτο, δικύλινδρο κινητήρα και κλασικές γραμμές – με τη κούρμπα της ψηλής εξάτμισης και τους δύο τρυπητούς προφυλακτήρες.
Ίσως να έχει περισσότερο χρώμιο από αυτό που θα έβλεπες σε μια custom μοτοσικλέτα εκείνες της ημέρες, αλλά το στυλ του είναι όπως πρέπει. Μόνο που αυτή η εντυπωσιακή μοτοσικλέτα είναι ένα Norton Commando 750S: μια μοτοσικλέτα παραγωγής που έχει κατασκευαστεί πριν από 40 χρόνια. Όταν παρουσιάστηκε το 1968 το Norton Commando 750S ήταν το πιο λαμπερό και επηρεασμένο από Αμερική ξαδερφάκι του Norton Commando, που είχε παρουσιαστεί μέσα σε ενθουσιώδες κλίμα μόλις την προηγούμενη χρονιά.
H πρώτη και η τελευταία εντύπωση
Το φωτεινό κίτρινο Norton Commando είναι χωρίς αμφιβολία μια εντυπωσιακή μοτοσικλέτα, αλλά η δική μου βόλτα δεν ξεκίνησε καλά…
Είχα βάλει μπροστά τον δικύλινδρο εν σειρά κινητήρα για πρώτη φορά νωρίτερα εκείνο το πρωί, μετά από μερικές όλο και πιο βίαιες μανιβελιές στο kick starter και είχα ξεκινήσει κάτω από ένα ανησυχητικά μολυβί ουρανό. Είχα αργήσει και βέβαια πήρα με τη μία λάθος δρόμο. Όταν προσπάθησα να κόψω για να κάνω αναστροφή, η αδύναμη απόκριση από το εμπρός ταμπούρο μου θύμισε την προειδοποίηση του ιδιοκτήτη ότι οι εμπρός σιαγώνες ήταν καινούργιες και έπρεπε να πατήσουν. Όταν τελικά έφτασα σε ανοικτό δρόμο και άνοιξα το γκάζι, ο συμπλέκτης άρχισε να πατινάρει με το που άρχισε ο κινητήρας να ζορίζεται.
Πόσο μεγάλη διαφορά όμως έκαναν μερικά χιλιόμετρα! Όταν άπλωσα το χέρι μου στο αριστερό καπάκι για να γυρίσω στο on το κλειδί της ανάφλεξης για τελευταία φορά μερικές ώρες αργότερα, ο ήλιος έλαμπε πάνω στο όμορφο κίτρινο ρεζερβουάρ του Commando και το γυριστό cow-horn τιμόνι.
Ο κινητήρας πήρε αμέσως μπροστά τώρα που το πόδι μου ήταν εξασκημένο στις μανιβελιές, εκπέμποντας το γνωστό μουγκρητό από τις δίδυμες εξατμίσεις στο αριστερό πλευρό. Την επόμενη στιγμή είχα πάρει το δρόμο της επιστροφής για να γυρίσω πίσω τη μοτοσικλέτα, αισθανόμενος λίγο απογοητευμένος, επειδή περνούσα τόσο καλά μαζί της. Τώρα το εμπρός φρένο του Norton Command 750S δούλευε πολύ καλύτερα, φτάνει να πίεζα δυνατά τη μανέτα και ο συμπλέκτης δεν πατινάριζε πια, ακόμη κι όταν άνοιγα τέρμα το γκάζι για να αξιοποιήσω τις πολύ δυνατές μεσαίες στροφές. Ευτυχώς που δεν είχα μαζί μου μπλοκ επιταγών όταν γύριζα γιατί ίσως να έκανα μια βιαστική κίνηση…
O θρύλος των Norton Commando
Το να ερωτευτείς μια μοτοσικλέτα είναι επικίνδυνα εύκολο όταν είναι τόσο καλά διατηρημένη και τόσο εντυπωσιακά ωραία όπως αυτό το παλιό Norton. Η κίτρινη μοτοσικλέτα δεν ήταν μόνο σαν καινούργια, όπως ήταν το 1970, αλλά σε κέρδιζε και με το ότι είναι τόσο ξεχωριστή και ασυνήθιστη.
Υπάρχουν στην αγορά πολλά Norton Commando αλλά το μοντέλο S που φτιάχτηκε για λίγο από το 1969 έως το 1970 είναι πολύ σπάνιο. Ελάχιστες μοτοσικλέτες είναι πιο ενδιαφέρουσες από την αριστερή πλευρά αντί για τη δεξιά, αλλά αυτή είναι μια από αυτές. Αυτές οι διπλές και ψηλά τοποθετημένες εξατμίσεις με τους διάτρητους προφυλακτήρες συνδυάζονται με το ψηλό τιμόνι, το κόμπακτ ρεζερβουάρ και τον κινητήρα για να δώσουν στο Norton Commando 750 S μια διαχρονική εμφάνιση. Βέβαια είναι ωραίο και από τη δεξιά του πλευρά, με το καμπύλο σχήμα του πλαισίου του και το διάσημο λογότυπο της Norton στο καπάκι του κινητήρα.
Αυτή η εξάτμιση δίνει στο S μια πολύ διαφορετική εικόνα από το γνωστό Commando με τις συμβατικές χαμηλές εξατμίσεις, μία σε κάθε πλευρά. Αυτό το πρώτο δικύλινδρο ήταν μεγάλη επιτυχία από τη στιγμή που ξεκίνησε η παραγωγή του τον Απρίλιο του 1968. Τότε ο κινητήρας των 750cc ήταν μια βελτιωμένη έκδοση εκείνου που φορούσε το Norton Atlas και σε κυβικά που μόνο η Royal Enfield είχε παρουσιάσει μοντέλο.
Ενα επίσης σημαντικό χαρακτηριστικό του ήταν το επαναστατικό σύστημα στήριξης του κινητήρα σε λάστιχα (Isolastic) που θεράπευε (ή τουλάχιστον έκρυβε) τους κραδασμούς που ήταν κι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα των μεγάλου κυβισμού δικύλινδρων εν σειρά βρετανικών κινητήρων. Το κυρίως μέλος του πλαισίου ήταν μια μεγάλης διαμέτρου ατσάλινη ραχολοκοκκαλιά που συγκρατούσε έναν κλωβό από μικρότερης διαμέτρου σωλήνες που στήριζαν τον κινητήρα/κιβώτιο ταχυτήτων, οι κραδασμοί του οποίου απομονώνονταν τελείως από το τρεις ελαστικές βάσεις Isolastic.
Το σωληνωτό ψαλίδι δεν εδραζόταν στο πλαίσιο με τον συμβατικό τρόπο, αλλά πάνω σε ενισχυμένες πλάκες του κινητήρα. Αυτή η διάταξη έλυνε ένα πιθανό πρόβλημα τάσης και ευθυγράμμισης της αλυσίδας που θα προέκυπτε αν ο κινητήρας μόνο, αλλά όχι το ψαλίδι ήταν στηριγμένος σε λάστιχα. (Δημιούργησε επίσης και ελαστικότητα του πλαισίου που επηρέαζε την οδική συμπεριφορά σε μεγάλη ταχύτητα, ειδικά σε συνθήκες αγώνα).
Αυτό το πρώτο Norton Commando 750 διατήρησε τις διαστάσεις κυλίνδρων του Norton Atlas δηλαδή διάμετρος x διαδρομή 73 x 89mm και 746cc, αλλά είχε κλίση προς τα εμπρός μέσα στο πλαίσιο και χρησιμοποιούσε άλλα πιστόνια που ανέβαζαν την σχέση συμπίεσης από 7,6 σε 8,7:1. Άλλες αλλαγές αφορούσαν βελτιώσεις στη λίπανση, μεγαλύτερο alternator, και τριπλή αντί για μονή αλυσίδα πρωτεύουσας μετάδοσης. Ενας νέος συμπλέκτης αυτοκινητιστικού τύπου με τέσσερις δίσκους και μεγάλο ελατηριωτό διάφραγμα βοήθησε στο να αντεπεξέλθει με την μεγαλύτερη ισχύ των 58hp στις 6400rpm.
Για το πρώτο Norton Commando 750 έγραψε ένα βρετανικό περιοδικό με ενθουσιασμό: «Κανένα άλλο νέο μοντέλο που παρουσιάστηκε την προηγούμενη δεκαετία δεν είχε τόσο μεγάλο αντίκτυπο όσο το Norton Commando». Το ρεζερβουάρ από fiberglass, η σέλα με την καμπούρα πίσω και η ουρά από fiberglass που μετά θα έδινε την έμπνευση για την ονομασία Fastback, έδιναν μια αγωνιστική όψη. Αλλά και οι επιδόσεις του ήταν πολύ καλές: τελική ταχύτητα 188km/h, 0-60mph (96km/h) σε πέντε δευτερόλεπτα και άριστη οδική συμπεριφορά και κράτημα.
Το Norton Commando ήταν επιτυχία τόσο στην Ευρώπη, όσο και στην Αμερική, όπου του βάλανε υψηλότερο τιμόνι, αλλά κατά τα άλλα έμεινε ίδιο. Μάλιστα, για να ικανοποιηθεί η πολύ σημαντική αμερικανική αγορά, τοποθετήθηκαν και ψηλές εξατμίσεις, ενώ η δημοφιλία του chopper cult επρόκειτο να αντικατοπτριστεί στην επιτυχία της ταινίας Easy Rider. Η Norton παρουσίασε το Commando 750S λιγότερο από ένα χρόνο αργότερα, τον Μάρτιο του 1969.
Τι διαφορά έχει το 750S από τα άλλα Commando;
Εκτός από το φαρδύ και ψηλό τιμόνι και τις εντυπωσιακές ψηλές εξατμίσεις, τα Norton Commmando 750 S είχε επίσης ένα μικρότερο 10λιτρο ρεζερβουάρ από fiberglass που τοποθετήθηκε επίσης και στο άλλο νέο μοντέλο εκείνης της χρονιάς, τα πιο συμβατικό Norton Commando 750R. Και τα δύο μοντέλα είχαν τον αναβαθμισμένο κινητήρα Mk II με νέες πλατίνες και ξανασχεδιασμένο γρανάζι μηχανικού στροφομέτρου. Η λίγο μεγαλύτερη συμπίεση του 9:1 και οι ελεύθερες αντεστραμμένου κώνου εξατμίσεις αύξησαν την μέγιστη ισχύ στους 60 ονομαστικούς ίππους.
Μπροστά, τα καλάμια του πιρουνιού του Norton Commando 750S ήταν εκτεθειμένα σε κοινή θέα (όμορφο αλλά όχι πρακτικό) και όχι καλυμμένα σε φυσούνες όπως πριν και ο προβολέας ήταν ξανασχεδιασμένος με νέα χρωμιωμένη στεφάνη.
Άλλες αλλαγές περιλαμβάνουν τη σέλα, που αντικατέστησε τη σέλα Fastback με μια κανονική διπλή σέλα με παράλληλες ραφές και τα χρώμια φτερά. Το μοντέλο S είχε χρώμιο στα στηρίγματα εμπρός φτερού, στο λεβιέ ταχυτήτων, στη μανιβέλα και στον κομμένο προφυλακτήρα της αλυσίδας που όλα μαζί του έδιναν ιδιαίτερο image.
Τα πλαϊνά καπάκια αυτού του μοντέλου ήταν μικρότερα και είχαν λογότυπα του 750S ένα από το οποίο είχε μικρά σημάδια φθοράς στην πενταθάκαρη και με original look μοτοσικλέτα της δοκιμής μας. Σ’ αυτή τη μοτοσικλέτα όμως το νούμερο είναι παραπλανητικό επειδή κάποια στιγμή ο κινητήρας αντικαταστάθηκε από τον μεγαλύτερου κυβισμού κινητήρα των 829cc της Norton που τοποθετήθηκε το 1973 στο Norton Commando 850.
Norton Commando 750S – On board
Οι συλλέκτες και λάτρεις του γνησίου θα έχουν φρίξει, αλλά αυτό το Commando δεν έχασε στα μάτια μου επειδή έχει τον βαρύτερο, μαλακότερο, πιο ροπάτο και γενικά πιο στεγανό ως προς τις διαρροές λαδιών κινητήρα των 850cc, για τον οποίο η Norton ανακοίνωσε αρχικά 60hp. Μετά από τόσα χρόνια, ο τρόπος με τον οποίο έναν κινητήρας έχει συναρμολογηθεί και συντηρηθεί είναι πιθανό να έχει μεγαλύτερη επιρροή στις επιδόσεις από το αν έχει διατηρήσει τα ακριβή αρχικά του χαρακτηριστικά.
Όπως όλα τα Norton Commando χρειάστηκε μια δυνατά κλωτσιά στη μανιβέλα για να γυρίζει ο κινητήρας, αφού είχα ζιγκλάρει τα καρμπιρατέρ Amal Concentric (όταν ήταν κρύο). Δεν μου κάνει εντύπωση που η Norton δυσκολεύτηκε τόσο πολύ να ταιριάξει μίζα σ’ αυτό το μοτέρ. Πήρε μπροστά όμως με δυο τρεις μανιβελιές. Όταν μετά από λίγο ο συμπλέκτης σταμάτησε να πατινάρει (κλασικό σύμπτωμα μοτοσικλέτας που δεν έχει μετακινηθεί για πολύ καιρό) ο κινητήρας ήταν πολύ εντυπωσιακός.
«Πάει πραγματικά καλά!» έγραψα στο σημειωματάριό μου, όταν σταμάτησα για πρώτη φορά και η μνήμη από την πρώτη μου βόλτα ήταν ακόμη πολύ ζωντανή. Δεν υπήρχε λόγος να κοιτάξω στο στροφόμετρο με το αλουμινένιο περίβλημα και το κόκκινο στις 7.000rpm. O κινητήρας τραβούσε από λιγότερο από τις μισές στροφές με προθυμία και με αμεσότητα στο άνοιγμα του γκαζιού με την εμπειρία να γίνεται πιο συναρπαστική από την ανεμοδαρμένη θέση οδήγησης και το βαθύ μουγκρητό των εξατμίσεων.
Είχε πολλή κίνηση ώστε να καταφέρω να φτάσω την τελική ταχύτητα του Norton Commando 750S στα 185km/h αλλά έφτασε τα 150km/h με ενθουσιασμό έτσι ώστε να μην με αφήσει να αμφιβάλλω για τις δυνατότητές του. Πιο σημαντικό είναι το γεγονός ότι το Norton Commando 750S ήταν ευχαριστημένο όταν ταξίδευε με 130km/h για όσο διάστημα ήθελα. Το τετρατάχυτο κιβώτιο ταχυτήτων στο δεξί μου πόδι, ήταν εντυπωσιακά ακριβές.
Είχε λίγο κραδασμό πάντως στη σέλα και τα μαρσπιέ, παρά τις ελαστικές βάσεις Isolastic. (Στο Norton Commando 750S τα τελικά ήταν απευθείας στερεωμένα στο πλαίσιο και όχι με ελαστικές βάσεις κι αυτό αυξάνει τους κραδασμούς που μεταφέρονται στον αναβάτη). Το Norton Commando 750S όμως λειτουργούσε αρκετά ομαλά ώστε να καταλάβω πόσο μεγάλη διαφορά είχε κάνει η έδραση του κινητήρα σε λάστιχα εκείνη την εποχή σε σχέση με τα ανταγωνιστικά του βρετανικά δικύλινδρα – βέβαια την αμέσως προηγούμενη χρονιά είχε παρουσιαστεί το τετρακύλινδρο Honda CB 750.
Το στήσιμο της μοτοσικλέτας ήταν αρκετά καλό ώστε να συντηρήσει τη φήμη του εργοστασίου για καλή οδική συμπεριφορά, που είχε εδραιωθεί από γενιές μοτοσικλετών με πλαίσια Featherbed. Παρά το ψηλό του τιμόνι το Norton Commando 750S ήταν σταθερό σα βράχος πάνω από τα 140km/h. Και παρά το ότι στις αλλαγές κατευθύνσεων δεν ήταν και τόσο γρήγορο, λόγω της αργής του γεωμετρίας και των τροχών των 19in, η βάρους 185kg μοτοσικλέτα έδινε την αίσθηση ότι είναι ελαφριά και ευέλικτη. Παρέμεινε σταθερή και καλά ελέγξιμη στις στροφές, όπου το παλιό και ρυτιδιασμένο Dunlop σήμαινε ότι το θάρρος μου εξαντλήθηκε πριν από τα μεγάλα περιθώρια κλίσης της μοτοσικλέτας.
Η ανάρτηση ήταν αρκετά σφιχτή στο πίσω μέρος κι αυτό βοήθησε στην οδική συμπεριφορά αλλά έδινε σκληρή αίσθηση στις ανωμαλίες του δρόμου.
Το διπλής ενεργοποίησης ταμπούρο εμπρός ήταν τρομακτικά αδύναμο όταν ξεκίνησα, αλλά βελτιώθηκε όταν άρχισαν να πατούν τα τακάκια. Με περισσότερη χρήση σίγουρα θα ήταν πολύ καλύτερο, αν και το πίσω μονής ενεργοποίησης ταμπούρο θεωρούνταν πάντα αδύναμο.
Στα μισά της δοκιμής το εμπρός φρένο είχε βελτιωθεί τόσο πολύ ώστε με δυνατό φρένο το πιρούνι να βυθίζεται αρκετά ώστε να κάνει τον εμπρός φτερό να ακουμπά το λαιμό της εξάτμισης που περνά μπροστά από το σωλήνα του πλαισίου. Αυτό το πρόβλημα χρειάζεται μια κάποια προσοχή, αλλά δεν μείωσε σε τίποτα τη μαγεία που ασκούσε η μοτοσικλέτα πάνω μου καθώς την επέστρεφα χωρίς προθυμία.
Ένα Commando βγαλμένο από όνειρο
Το 1970, το Norton Commnado 750S δεν ήταν τόσο δημοφιλές όσο το συμβατικό μοντέλο και γρήγορα βγήκε από τη γκάμα μοντέλων (αν και ένα παρόμοιο μοντέλο με ακόμη μικρότερη διάρκεια ζωής, το Norton Commando 750SS παρουσιάστηκε την επόμενη χρονιά). Μπορεί να είναι αλήθεια ότι με το ψηλό τιμόνι και το μικρό ρεζερβουάρ τα επίπεδα της πρακτικότητας ήταν μικρά. Αν όμως κοιτάξει κανείς το design, το τράβηγμα, το κράτημα και τη μοναδικότητα του Norton Commando 750S τότε έχει πιάσει το νόημα. Ίσως να ήταν απλά πιο μπροστά από την εποχή τoυ.
Τεχνικά Χαρακτηριστικά
Norton Commando 750S
Norton Commando 750S (της δοκιμής μας – 1970)
Κινητήρας Norton τετράχρονος, αερόψυκτος, διύλινδρος εν σειρά με διβάλβιδες κεφαλές, κίνηση βαλβίδων με ωστήρια Norton τετράχρονος, αερόψυκτος, διύλινδρος εν σειρά με διβάλβιδες κεφαλές, κίνηση βαλβίδων με ωστήρια Διάμετρος x Διαδρομή (mm) 73 x 89 77 x 89 Χωρητικότητα (cc) 745 829 Σχέση συμπίεσης 9,0:1 – Μέγιστη ισχύς 60hp / 6.400rpm – Μέγιστη ροπή – – Τροφοδοσία 2 x καρμπιρατέρ Amal Concentric 30mm 2 x καρμπιρατέρ Amal Concentric 32mm Εκκίνηση Μανιβέλα Μανιβέλα Κιβώτιο 4 σχέσεων 4 σχέσεων Πλαίσιο Ατσάλινη ραχοκοκκαλιά, κλωβός από ατσάλινους σωλήνες με ελαστικές βάσεις Isolastic Ατσάλινη ραχοκοκκαλιά, κλωβός από ατσάλινους σωλήνες με ελαστικές βάσεις Isolastic Μπροστινή ανάρτηση Τηλεσκοπικό πιρούνι Norton Roadholder Τηλεσκοπικό πιρούνι Norton Roadholder Πίσω ανάρτηση Δύο αμορτισέρ με πέντε θέσεις ρύθμισης ελατηρίου Δύο αμορτισέρ με πέντε θέσεις ρύθμισης ελατηρίου Μπροστινό φρένο Ταμπούρο tls 8in (230mm) Ταμπούρο tls 8in (230mm) Πίσω φρένο Ταμπούρο sls 7in (178mm) Ταμπούρο sls 7in (178mm) Μπροστινό ελαστικό 3,25 x 19 3,25 x 19 (Metzeler ME 33) Πίσω ελαστικό 4,00 x 19in 4,00 x 19in (Dunlop K70 Gold Seal) Μήκος (mm) – – Πλάτος (mm) – – Υψος (mm) – – Υψος σέλας (mm) – – Μεταξόνιο (mm) 1.441 1.441 Ιχνος (mm) – – Γωνία Caster – – Βάρος (kg) 185 185 Ρεζερβουάρ (lt) 10 10
Copyright© Roland Brown – 2013