Σύντομα οι διακοπές μας θα ξεκινήσουν και καλό είναι να είμαστε προετοιμασμένοι για παν ενδεχόμενο. Η λαϊκή ρήση: «Των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν», σίγουρα έχει μια βάση και είναι βέβαιο ότι εάν την ακολουθήσουμε (μην αρχίσετε το μαγείρεμα, μεταφορικά το εννοώ…) θα μειώσουμε την πιθανότητα να αντιμετωπίσουμε δυσάρεστες εκπλήξεις.
Owner‘s Manual
Πριν από όλα θα ήθελα να σας προτρέψω να πάρετε μαζί σας το Owner‘s Manual της μοτοσικλέτας σας, το Εγχειρίδιο Χρήσης δηλαδή, το μικρό βιβλιαράκι που περιέχει τις βασικές πληροφορίες για τη σωστή λειτουργία της μοτοσικλέτας σας. Εκεί, στα ψιλά γράμματα που λίγοι έχουν διαβάσει, πολλές φορές βρίσκεται η λύση σε προβλήματα που μπορεί να εμφανιστούν την πιο ακατάλληλη στιγμή. Δεν πιάνει χώρο και πιθανότατα να μας σώσει. Επιπλέον περιέχει σημαντικά στοιχεία που αφορούν τους παρακάτω ελέγχους που θεωρούμε απαραίτητο να γίνουν πριν το ταξίδι:
Ελαστικά
Ισως ο σημαντικότερος παράγων, αφού τα ελαστικά είναι το μέσο που μας εξασφαλίζει ασφαλή επαφή με το οδόστρωμα. Παλαιότερα κάποιοι θεωρούσαν ότι ελαστικά τα αλλάζουμε το φθινόπωρο οπότε και θα είμαστε προετοιμασμένοι για το χειμώνα που οι συνθήκες είναι χειρότερες (κυρίως λόγω των βροχών). Η θεωρία αυτή πρέπει να εκλείψει. Αλλάζουμε ελαστικά, όταν αυτά φθαρούν και δεν αναβάλουμε ούτε ημέρα την αντικατάστασή τους με νέα. Επίσης δεν συζητάμε την τοποθέτηση μεταχειρισμένων ελαστικών ή άλλη λύση αμφίβολου αποτελέσματος. Εάν πριν φύγουμε για διακοπές τα ελαστικά μας βρίσκονται κοντά στο δείκτη φθοράς τους ή, ακόμη χειρότερα, τον έχουν φτάσει, τότε κινούμαστε προς την αλλαγή τους με νέα ελαστικά. Ενδεικτικά να πούμε ότι εάν το πέλμα έχει λιγότερο των 2mm πέλμα η αντικατάσταση είναι αναπόφευκτη. Το ίδιο φυσικά συμβαίνει στην περίπτωση που τα ελαστικά μας έχουν εμφανίσει ρωγμές, σκασίματα ή άλλα σημάδια φθοράς.
Δυστυχώς πολλοί από εκείνους που δεν σεβάστηκαν αυτόν τον κανόνα υπέφεραν πολύ πριν καταλάβουν το σφάλμα τους.
Έλεγχος των παραπάνω μπορεί να γίνει με μια επίσκεψη στο κατάστημα ελαστικών που εμπιστευόμαστε. Ο τεχνικός θα μας συμβουλέψει ανάλογα. Επίσης θα μας πει και τις σωστές πιέσεις που πρέπει να έχουμε στα ελαστικά μας, ώστε να μπορέσουμε να ταξιδέψουμε με φορτίο, χωρίς πρόβλημα.
Φρένα
Απαραίτητος είναι ο έλεγχος στο σύστημα των φρένων για προφανείς λόγους. Ελέγχουμε πρώτα απ’ όλα για διαρροές στο κύκλωμα. Στη συνέχεια ελέγχουμε το πάχος των δίσκων και το πάχος των τακακιών. Εάν κάποιο από τα δύο πλησιάζει στο όριο αντικατάστασής του, την προγραμματίζουμε άμεσα.
Αλυσίδα
Πολλοί πιστεύουν ότι η αλυσίδα είναι εξάρτημα που τοποθετήθηκε μιας και δια παντός στη μοτοσικλέτα. Αυτό φυσικά δεν ισχύει. Η αλυσίδα θέλει συχνό έλεγχο και λίπανση, τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα. Πρώτα ελέγχουμε το τζόγο ώστε να βρίσκεται στα όρια που λέει ο κατασκευαστής (το βρίσκουμε διαβάζοντας το Owner‘s Manual). Στη συνέχεια αφού ανασηκώσουμε τη μοτοσικλέτα ώστε ο πίσω τροχός να είναι στον αέρα, ελέγχουμε ότι ο τροχός περιστρέφεται ομαλά χωρίς άλλες στιγμές να κινείται εύκολα και άλλες δύσκολα (εάν αυτό συμβαίνει η αλυσίδα είναι για πέταμα). Σημαντικό είναι εάν κάνουμε πολλά χιλιόμετρα με φορτίο, να ελέγχουμε τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα τον τζόγο της αλυσίδας. Είναι προφανές ότι το φορτίο και το ταξίδι την καταπονούν σημαντικά.
Γρανάζια αλυσίδας
Επίσης τα γρανάζια της αλυσίδας είναι από τα εξαρτήματα που χρειάζονται έλεγχο. Κοιτάμε τα δόντια τους να είναι συμμετρικά και όχι μυτερά. Τα φθαρμένα δόντια γίνονται στην άκρη τους μυτερά και γίνονται επίσης στραβά (στο προφίλ τους). Εάν παρατηρήσουμε κάτι τέτοιο τότε τα γρανάζια χρειάζονται αλλαγή (εάν λείπουν δόντια -το έχω δει και αυτό- τότε δεν συζητάμε την αντικατάστασή τους…). Συνήθως οι κατασκευαστές συνιστούν ταυτόχρονα αλλαγή των γραναζιών της μετάδοσης και μαζί αλλαγή της αλυσίδας.
Εδράσεις τροχών (ρουλεμάν)
Οι τροχοί εδράζονται πάνω σε ρουλεμάν τα οποία πολλές φορές, μετά από την πολύχρονη χρήση χρειάζονται αντικατάσταση. Μια επίσκεψη στο συνεργείο θα λύσει το πρόβλημα. Εάν θέλετε να κάνετε μόνοι σας τον έλεγχο πρέπει να σηκώσετε τη μοτοσικλέτα ώστε ο τροχός που θα ελέγξετε να βρίσκεται στον αέρα. Στη συνέχεια προσπαθείτε να κινήσετε τον τροχό κάθετα στο επίπεδο περιστροφής του. Εάν διαπιστώσετε τον παραμικρό τζόγο τότε υπάρχει θέμα με τα ρουλεμάν.
Έδραση τιμονιού (λαιμός)
Αντίστοιχα ρουλεμάν στηρίζουν και το λαιμό της μοτοσικλέτας και σχετίζονται με το πόσο ομαλός είναι ο τρόπος που κινείται το σύστημα διεύθυνσης της μοτοσικλέτας. Το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα είναι ότι το τιμόνι «μαγκώνει» στο κέντρο της διαδρομής του (στην ευθεία). Επίσης καλό είναι, με τη βοήθεια ενός ακόμη ατόμου να ελέγξουμε για τζόγους στο τιμόνι. Σηκώνουμε τη μοτοσικλέτα ώστε το μπροστινό μέρος να είναι στον αέρα και προσπαθούμε να κινήσουμε το σύστημα διεύθυνσης κάθετα στο επίπεδο περιστροφής του. Εάν εντοπίσουμε τζόγο το σύστημα χρειάζεται έλεγχο. Μπορεί βέβαια να μην χρειάζεται νέα ρουλεμάν, αλλά απλά σφίξιμο στο λαιμό.
Ηλεκτρικό σύστημα
Ελέγχουμε τη μοτοσικλέτα μας για γυμνά καλώδια ή χτυπήματα ή φισέτες που είναι μισοβγαλμένες. Πολλές φορές ακόμη και ανόητα χτυπήματα μικρής σημασίας έχουν προκαλέσει ζημιές στο ηλεκτρικό σύστημα κάτι που εμφανίζεται συνήθως ως πρόβλημα τη λάθος στιγμή. Προσέξτε ότι εάν έχετε χτυπήσει γερά το αριστερό καπάκι του κινητήρα (όπου βρίσκεται η γεννήτρια) τότε ενδέχεται να έχει δημιουργηθεί πρόβλημα. Εννοείται ότι αντικαθιστούμε κάθε καμένη λυχνία.
Φώτα
Εννοείται ότι αντικαθιστούμε κάθε καμένη λυχνία πριν από οτιδήποτε άλλο. Εκτός από αυτό κάνουμε έναν έλεγχο για το ότι όλες οι λειτουργείς των φώτων γίνονται κανονικά. Ειδικά ότι λειτουργούν stop και φλας. Με μια φορτωμένη και δυσκίνητη μοτοσικλέτα δεν έχουμε την ευκαιρία για γρήγορους ελιγμούς, οπότε πρέπει να ενημερώνουμε τους υπόλοιπους χρήστες του δρόμου για τις προθέσεις μας.
Αναρτήσεις
Συνήθως ένας οπτικός έλεγχος αρκεί. Αυτό βέβαια όταν η μοτοσικλέτα σας είναι σε καλή κατάσταση και οι αναρτήσεις λειτουργούν σωστά (σε αντίθετη περίπτωση πρέπει να επισκεφτείτε το συνεργείο σας). Αυτό που αναζητούμε είναι ενδείξεις διαρροής λαδιού από τις αναρτήσεις. Επίσης κάνουμε έναν έλεγχο ότι οι πλάκες του τιμονιού (άνω και κάτω) είναι σφιγμένες. Πριν ξεκινήσετε ενημερωθείτε από το User’s Manual για το τι ακριβώς ρυθμίζει κάθε ρυθμιστής της ανάρτησης της μοτοσικλέτας σας. Είναι σίγουρο ότι εάν φορτώσετε πολύ τη μοτοσικλέτα σας θα πρέπει να αυξήσετε τις προφορτίσεις (τέτοια ρύθμιση έχουν σχεδόν όλες οι μοτοσικλέτες), ώστε να μπορέσετε με το φορτίο να έχετε αξιοπρεπή και ασφαλή οδική συμπεριφορά.
Λιπαντικό
Μια αλλαγή λιπαντικού πριν ξεκινήσετε δεν βλάπτει. Το αντίθετο μάλιστα. Εάν έχετε να αλλάξετε λάδια πάνω από 5.000km τότε είναι απαραίτητο, καθώς ειδικά στην Ελλάδα, οι θερμοκρασίες που θα συναντήσετε είναι υψηλές και θα ταλαιπωρήσουν το λιπαντικό. Με φρέσκο λιπαντικό είστε σχεδόν σίγουροι ότι δεν θα αντιμετωπίσετε προβλήματα στον κινητήρα ή στη μετάδοση. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού δεν ξεχνάμε να ελέγχουμε τη στάθμη των λαδιών του κινητήρα σε τακτικά χρονικά διαστήματα (κάθε 1.000km τουλάχιστον).
Ψυκτικό υγρό
Ελέγξτε το δοχείο διαστολής του ψυκτικού σας (αυτό το λευκό δοχείο) ώστε η στάθμη του ψυκτικού να είναι μέσα στα όρια. Ο έλεγχος γίνεται με τη μοτοσικλέτα κρύα. Καλό είναι να ανοίξετε και την τάπα του ψυγείου και να βεβαιώσετε ότι είναι πλήρως γεμάτο. Φυσικά, εάν χρειαστεί συμπληρώστε ψυκτικό υγρό.
Εργαλεία μοτοσικλέτας
Δεν ξεχνώ να ελέγξω ότι το μικρό σετ εργαλείων της μοτοσικλέτας μου πρέπει να έχει όλα του τα εργαλεία σε καλή κατάσταση. Ιδανικά (θα σας το αναλύσουμε σε επόμενο άρθρο) φτιάχνουμε ένα δικό μας σετ εργαλείων. Τουλάχιστον όμως αυτό που συνοδεύει τη μοτοσικλέτα μας πρέπει να είναι πλήρες.